منظور از طرح توجیهی چیست؟

طرح توجیهی سندی است که اهداف یک کسب و کار و نحوه رسیدن به آن ها را شرح می دهد. این طرح ها می توانند هم برای استارت آپ ها و هم برای شرکت های با سابقه مفید باشد. برای استارت آپ ها، یک طرح توجیهی می تواند برای جلب نظر وام دهندگان و سرمایه گذاران بالقوه، ضروری باشد. کسب‌وکارهای تثبیت‌شده می‌توانند برنامه مفیدی را برای ادامه مسیر و جلوگیری از نادیده گرفتن اهداف اصلی خود پیدا کنند. 

ایجاد (و پایبندی به) یک طرح کسب و کار خوب، مزایای زیادی دارد. این مزایا شامل توانایی فکر کردن به ایده ها قبل از سرمایه گذاری و برجسته کردن موانع احتمالی برای موفقیت است. مقاله ای در سال 2017 در هاروارد بیزینس ریویو گزارش داد که «کارآفرینانی که برای کسب و کار خود طرح توجیهی موثری را تهیه میکنند، 16 درصد بیشتر از کارآفرینانی که در تهیهء طرح های قوی و برنامه ریزی شده کوتاهی میکنند، به ماندگاری دست می یابند.» علاوه بر این، یک طرح توجیهی می تواند به حفظ تیم اجرایی یک بیزینس و اولویت های استراتژیک آن کمک کند.

هر کسب و کار جدیدی باید قبل از شروع فعالیت، یک طرح توجیهی داشته باشد. در واقع، بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، اغلب می‌خواهند قبل از اینکه وام یا تامین سرمایه برای کسب‌وکارهای جدید را در نظر بگیرند، یک طرح توجیهی را ببینند.

• طرح توجیهی سندی است که فعالیت های تجاری یک شرکت و نحوه برنامه ریزی آن برای دستیابی به اهداف خود را توصیف می کند.
• شرکت‌های نوپا از طرح‌های تجاری برای راه‌اندازی و جذب سرمایه‌گذاران خارجی استفاده می‌کنند.
• برای شرکت‌های مستقر، یک طرح تجاری می‌تواند به تمرکز تیم اجرایی بر روی اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت شرکت کمک کند.
• هیچ قالب واحدی وجود ندارد که یک طرح توجیهی باید از آن پیروی کند، اما عناصر کلیدی خاصی وجود دارد که اکثر شرکت‌ها می‌خواهند آن‌ها را لحاظ کنند.

عناصر مشترک در طرح توجیهی ها چیستند؟

خلاصه اجرایی بدون شک مهمترین عنصر در طرح های توجیهی است. باید مختصر، مشخص و به خوبی نوشته شود. بسیاری از افرادی که طرح کسب و کار شما را بررسی می کنند، صرفا بر اساس خلاصه اجرایی تصمیم می گیرند که آیا به خواندن ادامه دهند یا خیر. یک خلاصه اجرایی خوب، تصویری کوتاه از طرح ارائه می‌کند، که آمار فروش، هزینه‌ها و خلاصه سود را برجسته می‌کند. خلاصه بر عواملی تاکید دارد که باعث موفقیت کسب و کار می شود. باید شامل اعداد صحیح برای اندازه بازار، روندها، اهداف شرکت، هزینه‌ها، بازگشت سرمایه، مخارج سرمایه و بودجه مورد نیاز باشد.

خلاصه اجرایی یک مرور مختصر در ابتدای طرح کسب و کار شما است. باید خلاصه ای کوتاه و مختصر از کسب و کار شما ارائه دهد که توجه خواننده را به خود جلب کند و به آنها علاقه مند شود که درباره آن بیشتر بیاموزند. خلاصه اجرایی مهم است زیرا لحن کل طرح تجاری را تعیین می کند و اغلب می تواند عاملی تعیین کننده برای ادامه کار کارشناسان و خواننده باشد. 

چه موضوعاتی در یک خلاصه اجرایی گنجانده می شود؟
خلاصه اجرایی باید شامل خلاصه ای از تمام اطلاعات مهم در مورد کسب و کار شما باشد، مانند:

• نام کسب و کار
• محل کسب و کار
• ماموریت شما به عنوان یک شرکت
• تاریخچه ای از شرکت
• مدیریت و مشاوران
• خدمات یا محصولات ارائه شده
• بازار پیشنهادات شما
• مزیت های رقابتی کسب و کار شما
• پیش بینی های مالی شما
• در صورت وجود نیاز به تامین مالی راه اندازی

سرفصل های تشکیل دهنده یک طرح توجیهی چیست؟

با توجه به متغیر بودن سازمان تأمین کننده مالی، فرمت و سرفصل های طرح های توجیهی هم میتواند متغیر باشد. اما به اختصار چندین سرفصل هستند که عموما ثابت اند. بطور خلاصه هر طرح باید مواردی مانند " معرفی افراد مربوطه، مطالعه محصولات/خدمات، اهداف کسب و کار، مطالعه امکان سنجی فنی و پیش بینی های مالی " را در خود جای دهد.

• معرفی متقاضی: این بخش شامل فهرست کردن مروجین، سهامداران و تجزیه ساختار مدیریتی است. هر مشاور مالی یا حقوقی نیز باید در توضیحات ذکر شود.
• مطالعه محصولات/خدمات: هنگام توصیف محصولات/خدمات، باید به وضوح توضیح داده شود که چیست و دقیقا چه کاری انجام می دهد. مهم است که تمام نکات اصلی مانند پیشینه توسعه، نقطه فروش منحصر به فرد، مزایا و ویژگی ها و پیشرفت های آینده پوشش داده شود. همچنین باید کانال یا کانال های توزیعی را که برای رساندن محصولات یا خدمات به مصرف کنندگان استفاده می شود، و بازار های هدف توضیح داده شود.
• اهداف: این بخش اساساً پیش‌بینی است، که می‌بینید کسب‌وکارتان در 5 سال آینده به کجا می‌رود. شما باید نقاط عطف خاصی را برای کسب و کار خود بیان کنید و شامل پیش بینی فروش، اشتغال و توسعه محصول باشد.
• مطالعه امکان سنجی فنی: یک مطالعه امکان سنجی فنی برای کسب و کارها بسیار مهم است، زیرا پایه ای قوی برای تصمیم گیری آگاهانه و برنامه ریزی پروژه موثر فراهم می کند. کسب‌وکارها می‌توانند با ارزیابی نیازمندی‌های فنی، چالش‌ها و ریسک‌های پروژه پیشنهادی، دوام خود را بررسی کرده و موانع احتمالی را شناسایی کنند.
•  پیش‌بینی‌های مالی: کسب‌وکارهای تاسیس‌شده می‌توانند شامل صورت‌های مالی، ترازنامه‌ها و سایر اطلاعات مالی مرتبط باشند. کسب و کارهای جدید می توانند اهداف و برآوردهای مالی را برای چند سال اول ارائه دهند. طرح توجیهی ممکن است شامل هر گونه درخواست بودجه ای باشد .

*توصیه: بهترین طرح‌های تجاری، طرح‌های عمومی نیستند که از قالب‌هایی که به راحتی قابل دسترسی هستند ایجاد شده‌اند. هدف یک شرکت باید جلب خوانندگان با طرحی باشد که منحصر به فرد بودن و پتانسیل موفقیت آن را نشان دهد.